Perfüzyon Sonrası Beyinlerin Çıkarılması ve Post-fiksasyon:
Perfüzyonları yapıldıktan sonra civcivlerin beyinlerinin düzgün bir biçimde ve hasarsız olarak çıkarılabilmeleri, sonradan beyinler üzerinde yapılacak olan histolojik çalışmalar açısından büyük önem taşımaktadır. Bu sorunun üstesinden gelmek için, Andrew (1991) tarafından tarif edilen beyin çıkarma prosedürünü takip ettik. Şimdi, yedi günlük civcivlerde perfüzyon sonrasında beyni nasıl çıkardığımızı adım adım özetleyelim:
Önce civcivin kafasını bir makasla gövdesinden ayırmalıyız (şekil1). Ardından kafanın arkasından (foramen magnum civarından), ince uçlu makasımızın girebileceği küçük bir delik açıyoruz. Makasla bu delikten başlayarak henüz kıkırdaksı durumda olan kafa kemiğinin üst orta çizgisi (sulcus sagitalis superiora karşılık gelen sınır) boyunca, kafanın üst kısmını ön-arka yönünde iki gözün arasındaki frontal bölgeye kadar kesmekteyiz.
Şekil 1. Kafanın üst hattında önden-arkaya yapılan kesi.
Daha sonra bu noktadan, yani gözlerin orta noktasından, göz çukurlarının kafatasına birleştiği sınırlar boyunca, kafatasının yanlarına kadar kesiler yaparız. Bu kesileri yaparken dikkat edilmesi gereken nokta eğri uçlu bir makas kullanmak ve makasın eğiminin hep beyin dokusunun zıt tarafına doğru tutulmasıdır. Böylece beyin üzerinde hasar oluşturma riski en aza indirilebilir.
Şekil 2. Gözlerin arasından her iki yöne doğru yapılan kesiler.
Kafanın üst tarafındaki bu kesiler bittikten sonra, arka kısımda, ön beyin ile beyincik arasındaki sınırı takip ederek, sağlı sollu her iki yönde kesmeler yapmaktayız (şekil4). Zamanla ve tecrübeyle, bu son kesilerin yapılmasının opsiyonel olduğunu ve bunlar olmadan da birazdan bahsettiğimiz çıkarma işleminin yapılabileceğini gördük.
Şekil 3. Oksipital bölgede, beyin-beyincik sınırında yapılan kesiler.
Kestiğimiz kemikleri bir pens yardımıyla yada makasla kafatasına yukarıdan bakıldığında beyin ortaya çıkacak şekilde temizlenmesi, beynin çıkarılması aşamasında kolaylık sağlayacaktır. Yoksa çıkarılan beyine hasar verme olasılığımız artmaktadır.
Şekil 4. Kafatasının üst bölümü kaldırılmış ve beyin ile beyincik
açıkça gözükmekte.
Beyin üstten görünür hale geldiğinde ince bir makası ya da künt uçlu bir başka aleti, ön beynin alt yüzeyi ile kafa tabanı arasına dikkatlice yerleştirmekteyiz. Bu işlemden sonra, hafif bir kazıma işlemiyle, adeta soğan soyar gibi, beynin kafa tabanıyla olan bağlantılarını koparıp, tüm beyni serbest hale getirmekteyiz. Bu sırada beyni kesinlikle arkaya doğru yatırmamaya özen gösteriyoruz çünkü, arka tarafta bulunan kemik kalıntıları beyne hasar verebilmektedir.
Beyni uygun bir şekilde beyincikle beraber çıkardıktan sonra, uygun bir saklama ortamına kaldırmalıyız. Buna "post-fiksasyon" adı veriyoruz. Bir çok değişik yöntem ve kimyasal kullanılabilecek bu işlemde biz aşağıdaki gibi bir basamaklar dizisi takip ediyoruz.
Bu işlem için bir miktar sargı bezi, kurşun kalem, % 10'lık formol çözeltisi, beyaz kağıt ve dayanıklı bir naylon ip kullanıyoruz.
Bir sargı bezi parçasını beyni saracak kadar büyüklükte (yaklaşık 6x6 cm) parçalara ayırmaktayız. Çıkarılmış beyinleri % 10'luk formol çözeltisinde mikroskop incelemelerine başlayana kadar muhafaza edeceğimizden, civcivlerin numaralarını silinmeyecek şekilde küçük kağıtlara yazıyoruz. Bu numaralama işlemi kurşun kalemle yapılmalı, çünkü kurşun kalemin formolde çözünmediğinden, yazılar kağıtlardan silinmemekte.
Küçük kağıtlara yazdığımız numaraları spancın dışına bakacak şekilde beyni koymadan önce yerleştiririz.Beyni bunların üstüne koyup , bohça tarzında paketleriz.Yalnız burada önemli bir konu paketleme işleminde beyni hasarlamamaya özellikle dikkat etmeliyiz.
BeyinÇıkarma
